Η κατάσταση στην αγορά των ζωντανών διαδικτυακών καζίνο από το 2011 έως σήμερα
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Αύγουστος 2021): Στις 5 Ιουλίου 2021 ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος αδειοδότησης των παρόχων διαδικτυακού στοιχήματος από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (Ε.Ε.Ε.Π.). Οπότε το παρακάτω άρθρο σχετικά με την προηγούμενη κατάσταση προσωρινής αδειοδότησης παραμένει μόνο για την παρουσίασης της ιστορίας αφού πλέον δεν ισχύει το μεταβατικό πλαίσιο αλλά έχουν εκδοθεί επίσημα άδειες.
Η κατάσταση στην Ελληνική αγορά των ζωντανών διαδικτυακών καζίνο έχει αλλάξει δραματικά από τη στιγμή που ψηφίστηκε ο Νόμος 4002 του 2011. Σε μία απόφαση που ταρακούνησε συθέμελα την ιστορία των διαδικτυακών ζωντανών καζίνο στη χώρα μας – όπως φυσικά και τις στοιχηματικές εταιρείες που τα χρόνια που προηγήθηκαν λειτουργούσαν στην Ελληνική αγορά χωρίς κανένα θεσμικό πλαίσιο, ο νόμος του 2011 ήρθε να βάλει μία προσωρινή τάξη η οποία όμως μόνο προσωρινή δεν ήταν και συνεχίζει να προβληματίζει το χώρο ακόμα και στις μέρες μας.
Τι προέβλεπε ο νόμος και τι τελικά ισχύει από το 2011 έως και σήμερα;
Δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι η πρόθεση του νομοθέτη όταν συνέταξε το σχέδιο για αυτό που έμελλε να γίνει το μεταβατικό καθεστώς των αδειών για τα ζωντανά διαδικτυακά καζίνο ήταν να βάλει τάξη σε μία αγορά που λειτουργούσε χωρίς κανέναν έλεγχο τόσο για τα παιχνίδια της όσο και για τα κέρδη της. Συνεπώς και για τη φορολογική ικανότητα του Ελληνικού κράτους. Στην αρχή κανένας από τους παρόχους που δραστηριοποιούνταν νόμιμα στη χώρα δεν πίστεψε πως αυτό που σχεδιάστηκε πρόχειρα και εισήχθη βιαστικά σε νομοσχέδιο προς ψήφιση, έμελλε να γίνει νόμος του κράτους. Και μάλιστα ο οποίος θα τηρούνταν πιστά και θα ελέγχονταν αυστηρά αρκετά χρόνια μετά την ψήφισή του. Μόνο κατά τις αρχές του 2013, όταν το Ελληνικό δημόσιο ίδρυσε την Επιτροπή Ελέγχου και Εποπτείας Παιγνίων (αλλιώς γνωστή και ως ΕΕΕΠ) άρχισαν οι εταιρίες ζωντανών καζίνο να αντιλαμβάνονται πως οι διαδικτυακές ιστοσελίδες τους είναι πλέον στο στόχαστρο. Η δε εισαγωγή ξαφνικά τις παραμονές του Δεκαπενταύγουστου του 2013 μιας Μαύρης Λίστας για όσους παρόχους δεν είχαν εξασφαλίσει προσωρινή άδεια λειτουργίας (δηλαδή λειτουργούσαν παράνομα στην αγορά) αποτέλεσε την ισχυρότερη ένδειξη πως το Ελληνικό δημόσιο είχε αποφασίσει επιτέλους να λάβει δραστικά μέτρα και να δημιουργήσει μία σειρά από νόμιμα ζωντανά καζίνο προς όφελος τόσο του ιδίου όσο και των παικτών που μπορούν να απολαμβάνουν πλέον ένα ασφαλές παιχνίδι στο ίντερνετ.
Η κατάσταση με τις άδειες λειτουργίας των ζωντανών καζίνο και ποιοι τις κατέχουν
Η νομοθεσία του 2011 – όπως άλλωστε και αρκετές νομοθεσίες στην ελληνική αγορά – έθεσε αυθαίρετα ένα μέγιστο αριθμό αδειών με την προοπτική του προσωρινού χαρακτήρα που όμως κάποια στιγμή θα μετατρέπονταν σε μόνιμες. Η διανομή τους όμως έγινε με έναν σχετικό «άτσαλο» τρόπο που είχε ως αποτέλεσμα τα ΑΦΜ τα οποία συνδέονταν με τις άδειες αυτές να καταλήξουν πολλές φορές στα χέρια ανθρώπων οι οποίοι δεν δραστηριοποιούνταν στο διαδικτυακό τζόγο έως τότε. Παράλληλα, μεγάλες εταιρείες από το εξωτερικό έμειναν χωρίς μία άδεια στα χέρια τους μιας και είτε δεν πίστεψαν πως το καθεστώς αυτό θα διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα είτε γιατί δεν είχαν τους κατάλληλους ανθρώπους στη χώρα για το σκοπό αυτό. Τα χρόνια από το 2011 έως το 2015 επικράτησε ένα τεράστιο χάος σχετικά με το ποιος μπορεί να χρησιμοποιεί την άδεια και τι θα γινόταν στο μέλλον αν είχε ή αν δεν είχε μία από αυτές. Αυτό που ουσιαστικά συνέβη ήταν πως αρκετές από τις εταιρείες του εξωτερικού προσπάθησαν να προσεταιριστούν με εγχώρια συμφέροντα τα οποία είχαν εξασφαλίσει ένα από αυτά τα 24 πολυπόθητα ΑΦΜ, ενώ άλλες νοιώθοντας αβεβαιότητα για την μονιμότητα του προσωρινού αυτού καθεστώτος απέφυγαν να προβούν σε κάποια κίνηση. Κάτι που εν τέλει αποδείχθηκε μοιραία απόφαση μιας και δεν δημιουργήθηκαν προϋποθέσεις για μία ομαλή εξέλιξη της αγοράς εντός των ετών που ακολούθησαν το 2011.
Αυτό που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την κατάσταση είναι το γεγονός πως η επιτροπή ελέγχου και εποπτείας παιγνίων, καθώς και το Ελληνικό δημόσιο, κατά τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του καθεστώτος αδειοδότησης προσαρμόζονταν και τα ίδια στη νέα κατάσταση χωρίς να γνωρίζουν με ακρίβεια τα βήματα τα οποία έπρεπε να ακολουθήσουν για να ωριμάσει σωστά η αγορά. Έτσι, από την πλήρη σύγχυση των ετών 2012 έως 2015, όπου φυσικά καμιά μεριά δεν γνώριζε ακριβώς πώς έπρεπε να κινηθεί, φτάσαμε στην υπερβολική ευνομία και τάξη των ετών 2015-2018 οπότε και οι νομιμοποιήσεις των αδειών παιχνιδιών των ζωντανών καζίνο, καθώς και τα πλάνα εμπορικής επικοινωνίας που καταθέτουν στην ΕΕΕΠ ελέγχονται με πάρα πολύ αυστηρό τρόπο. Άλλωστε είναι πλέον πάρα πολύ συχνή και η επιβολή προστίμων για όσες εταιρείες δεν συμμορφώνονται με το γράμμα του νόμου. Ο ίδιος ο νόμος για τα τυχερά παιχνίδια, και ειδικότερα για τα ζωντανά διαδικτυακά καζίνο, πέρασε από πολλές τροποποιήσεις. Στο αρχικό κείμενο του 2011 προστέθηκαν και αφαιρέθηκαν παράγραφοι το 2013 και το 2015, ώστε να μπορέσει ο νόμος να αφουγκραστεί την αγορά και την έως τότε κατάσταση που είχε διαμορφωθεί.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως που παραμένει έως τις μέρες μας είναι το αν αυτές οι προσωρινές άδειες θα μετατραπούν κάποια στιγμή σε μόνιμες. Η προφανής αναποφασιστικότητα αρκετών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο να αναλάβουν δυναμική δράση στην Ελληνική αγορά οφείλεται εν πολλοίς σε αυτό. Ένα άλλο πολύ σημαντικό πρόβλημα που προκλήθηκε μάλλον από αμέλεια κατά τη συγγραφή του νόμου ήταν η παράλειψη του να περιγραφεί ευκρινώς το πώς θα περνάνε οι εταιρείες στο κράτος το μέρος από τα φορολογικά .
Είδαμε έτσι περιπτώσεις όπως της B2B Gaming Services Limited Malta η οποία τα πρώτα χρόνια στέγαζε κάτω από την άδεια λειτουργίας της στην Ελληνική αγορά τρεις εταιρείες: την betshop, η οποία ανήκει στον ίδιο όμιλο που κατέχει την άδεια, αλλά ταυτόχρονα και τις bet365 και Stoiximan οι οποίες μη ώντας σίγουρες για το αν θα πρέπει να διεκδικήσουν ιδιοκτήτη άδεια λειτουργίας προτίμησαν να μπουν κάτω από τη στέγη μιας άλλης εταιρίας. Το γεγονός αυτό δυσκόλεψε τις προσπάθειες του Ελληνικού δημοσίου να ελέγξει τα κέρδη των εταιρειών και ως εκ τούτου το φόρο τον οποίον έπρεπε να αποδώσουν κάθε μία χωριστά τις αρμόδιες αρχές.
Σε ένα άλλο παράδειγμα, είδαμε ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με το ζωντανό καζίνο και το στοίχημα να έχουν στην κατοχή τους τις πολυπόθητες άδειες, αλλά χωρίς να έχουν κάποιο λογισμικό που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των Ελλήνων παικτών. Έτσι μία σειρά από εταιρείες με μέτριο έως κακό προϊόν, και σχεδόν μηδαμινή αξιοπιστία, δραστηριοποιήθηκαν στον Ελληνικό χώρο ειδικά κατά τα πρώτα χρόνια της τρέχουσας αδειοδοτημένης κατάστασης και όπως είναι φυσικό δεν μπόρεσαν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της αγοράς. Η Ελληνική αγορά έχει πλέον ωριμάσει και οι παίκτες δεν θα δεχτούν να παίζουν σε ένα ζωντανό καζίνο που υπολείπεται κύρους και αξιοπιστίας. Πόσο μάλλον αν και το προϊόν το ίδιο δεν είναι καλο.
Προχωρώντας και κοιτώντας το μέλλον, οι εταιρίες, το κράτος και η ΕΕΕΠ αποφάσισαν να συνεργαστούν επιτέλους για να έρθει το πολυπόθητο οριστικό αποτέλεσμα στις διαδικασίες διαμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου. Μέχρι τώρα φαίνεται να υπάρχει σχετική σύμπλευση απόψεων, παρόλα αυτά στις γνωμοδοτήσεις που λαμβάνουν χώρα αυτή τη στιγμή φαίνεται πως ο ΟΠΑΠ θέλει να περάσει αρκετά στοιχεία από τη δική του γραμμή. Το 2019 αποκτά πολύ ενδιαφέρον και εμείς θα φροντίζουμε να σας κρατάμε πάντα ενήμερους για την εξέλιξη του πολυσυζητημένου σήριαλ της νομιμοποίησης των ζωντανών διαδικτυακών καζίνο στη χώρα μας.
